Ung thư gan là gì?

Trước khi tìm hiểu các phương pháp tầm soát ung thư gan, chúng ta hãy cùng tìm hiểu ung thư gan là gì. Ung thư gan là một bệnh lý trong đó các tế bào ung thư tại gan tăng tưởng và phát triển mất kiểm soát. Điều này dẫn đến gan không thể thực hiện được chức năng vốn có của nó. Dẫn đến ảnh hưởng có hại đến cơ thể của chúng ta.

Dựa vào vị trí khởi phát, ung thư gan được chia thành 2 loại là: ung thư gan nguyên phát và ung thư gan thứ phát.

Ung thư gan nguyên phát

Ung thư gan nguyên phát là tình trạng khối u ở gan phát triển từ các thành phần của nhu mô gan. Chúng bao gồm các loại như: ung thư biểu mô tế bào gan (HCC), ung thư biểu mô tế bào đường mật trong gan, ung thư sarcome mạch máu gan, ung thư gan nguyên bào…

Ung thư gan thứ phát

Ung thư gan thứ phát còn được gọi là ung thư gan di căn. Chúng thường gặp hơn nhiều so với ung thư gan nguyên phát. Nguyên nhân là do khối u ở vị trí khác di căn đến gan. Thường các khối u nguyên phát ở các vị trí như: dạ dày, ruột non, đại tràng, vú, phổi, tuyến giáp…

Dấu hiệu nhận biết ung thư gan

Ở giai đoạn đầu ung thư gan, biểu hiện của các dấu hiệu không rõ ràng. Khiến ta lầm tưởng rằng đó là các phản ứng bình thường của cơ thể. Vì thế, chúng ta cần cảnh giác hơn khi có các dấu hiệu sau đây:

• Đau bụng ở vị trí bụng trên bên phải.

• Ăn mau no và đầy hơi sau khi ăn.

• Chán ăn, mệt mỏi, buồn nôn và nôn.

• Thường xuyên bị ớn lạnh hoặc bị sốt cao.

• Da mặt có thể bị sạm đen.

Ở giai đoạn muộn hơn. Ung thư gan có biểu hiện các dấu hiệu rõ ràng hơn như:

• Đau bụng ở vị trí bụng trên bên phải ngày càng tăng.

• Sụt cân không rõ nguyên nhân.

• Vàng da, vàng mắt.

• Bụng to ra do bị tụ dịch trong bụng.

• Sờ vị trí dưới mạn sườn phải có thể sờ được gan.

• Có thể có cảm giác ngứa da liên tục, đi phân bạc màu, nước tiểu sẫm màu.

Các phương pháp tầm soát ung thư gan

Các chỉ dấu sinh hoá

Chỉ dấu AFP ( Alpha – fetoprotein )

Đây là một loại protein được tiết ra từ các tế bào gan chưa trưởng thành ở thai nhi. Nồng độ trong huyết thanh của AFP nhanh chóng giảm xuống sau khi sinh. Ở người trưởng thành thì nồng độ của chúng rất thấp.

Theo nghiên cứu thì 70% bệnh nhân ung thư gan có tăng AFP. AFP tăng cao là dấu hiệu nghi ngờ lớn với ung thư gan. AFP huyết thanh có một sự tương quan thuận so với kích thước của khối u gan. Có nghĩa là AFP tăng càng cao thì tiên lượng nhiều khả năng khối u ở gan cũng to. Chính vì vậy, chỉ dấu AFP có giá trị phát hiện ung thư gan và đánh giá giai đoạn của bệnh.

Chỉ dấu AFP – L3

Đây là một dạng đồng đẳng của AFP. AFP – L3 được các tế bào gan ác tính sản xuất ra. Chính vì thế, những người có chỉ dấu AFP – L3 tăng cao thì có nguy cơ mắc bệnh ung thư gan cao.

Xét nghiệm DCP hay PIVKAII

DCP hay PIVKAII có thể được sản xuất bởi các khối u gan. Các nghiên cứu cho thấy sau phẫu thuật cắt bỏ khối u hay sau điều trị ung thư gan nồng độ DCP giảm nhanh. Sự tăng trở lại DCP hay PIVKAII báo hiệu bệnh tái phát hoặc đã thất bại điều trị.

Chẩn đoán hình ảnh

Siêu âm bụng

Đây là một xét nghiệm thường quy để tầm soát ung thư gan. Đây là phương pháp đơn giản, không quá tốn kém. Đặc biệt có thể phát hiện được khối u lớn hơn 1cm. Tuy nhiên, phương pháp này có nhược điểm là phụ thuộc vào người siêu âm. Ngoài ra, trong phát đồ tầm soát ung thư gan, các chuyên gia khuyến cáo nên kết hợp siêu âm bụng và chỉ dấu AFP sẽ cho kết quả chính xác cao hơn.

Siêu âm bụng là kỹ thuật đầu tay trong tầm soát ung thư gan

Chụp cắt lớp vi tính ( CT-Scan ) hay cộng hưởng từ ( MRI )

Đây là phương pháp tầm soát ung thư gan có độ chính xác rất cao. Chúng giúp phát hiện các khối u có kích thước nhỏ hơn 1cm. Ngoài ra chúng còn giúp đánh giá khối u phát triển đến đâu, có di căn không.

Sinh thiết gan

Đây là biện pháp cuối cùng để tầm soát u gan. Xem khối u gan là lành tính hay ác tính. Phương pháp này chỉ thực hiện khi các xét nghiệm tầm soát khác không rõ ràng.

Tóm lại, ung thư gan là một bệnh lý ác tính nguy hiểm. Chúng ta không nên chủ quan với bất kì dấu hiệu nghi ngờ ung thư gan nào. Việc thường xuyên kiểm tra sức khỏe định kỳ rất quan trọng giúp phát hiện bệnh sớm và điều trị kịp thời. 

                                                                                                                                                                                                                                         Nguồn: YOUMED