Thuốc Menison (Methylprednisolon): công dụng và những lưu ý bạn cần biết
1. Thuốc Menison là gì?
Methylprednisolon là một glucocorticoid, có tác dụng kháng viêm, chống dị ứng và ức chế miễn dịch rõ rệt.
-
Làm tăng số lượng bạch cầu trung tính và giảm tế bào lympho, bạch cầu ưa eosin, bạch cầu đơn nhân trong máu và ngoại biên.
-
Ức chế chức năng tế bào lympho và đại thực bào của mô. Giảm khả năng đáp ứng với các kháng nguyên và các chất gây gián phân.
-
Tác động đến phản ứng viêm bằng cách làm giảm tổng hợp prostaglandin.
-
Làm giảm tính thấm mao mạch do ức chế hoạt tính của kinin, nội độc tố vi khuẩn và giảm histamin từ bạch cầu ưa base.
2. Chỉ định của thuốc Menison
Thuốc Menison được chỉ định để điều trị trong:
-
Các bệnh liên quan đến viêm xương khớp như viêm khớp dạng thấp, viêm đốt sống cứng khớp, viêm sau chấn thương, viêm khớp cấp do gout, viêm da do tiếp xúc, viêm loét kết mạc, viêm giác mạc, một số thể viêm mạch, viêm loét dạ tá tràng mạn tính,…
-
Liên quan đến dị ứng: viêm mũi dị ứng theo mùa, quá mẫn với thuốc, bệnh huyết thanh, hen phế quản, phản vệ
-
Các bệnh liên quan đến miễn dịch: lupus ban đỏ toàn thân, thấp tim cấp
-
Hội chứng thận hư nguyên phát, suy thượng thận nguyên phát hoặc thứ phát, viêm tuyến giáp, tăng calci huyết trong ung thư,…
-
Trong điều trị ung thư: u lympho, ung thư vú và ưng thư tuyến tụy
-
Các bệnh về máu: thiếu máu tán huyết, giảm bạch cầu
-
Bệnh sarcoidu (u hạt)
3. Liều dùng thuốc Menison
Thuốc phải được dùng theo hướng dẫn của bác sĩ, dược sĩ. Sau đây là liều dùng tham khảo từ nhà sản xuất:
Liều khởi đầu 4 – 48mg/ngày. Nên duy trì và điều chỉnh liều cao khi có đáp ứng. Nếu điều trị trong thời gian dài cần điều trị với liều thấp nhất có tác dụng.
Không nên ngưng đột ngột sau thời gian dài với liều cao, phải giảm liều từ từ.
-
Điều trị cơn hen cấp tính: 32 – 48mg/ngày, dùng trong 5 ngày. Sau đó có thể điều trị bổ sung với liều thấp hơn trong một tuần.
-
Khi khởi cơn cấp tính, methyprednisolon được giảm dần nhanh.
-
Viêm khớp dạng thấp: 4 – 6mg/ngày, liều cao hơn 16 – 32mg/ngày, sau đó giảm dần nhanh.
-
Những bệnh thấp nặng: Liều bắt đầu 0.8mg/kg/ngày chia thành liều nhỏ, sau đó một 1 liều duy nhất hàng ngày, tiếp theo là giảm dần tới liều tối thiểu có tác dụng.
-
Viêm khớp mạn tính ở trẻ em có biến chứng nghiêm trọng: đôi khi dùng mehtyprednisolon tấn công với liều 10 – 30mg/kg/đợt (thường dùng 3 lần).
-
Viêm loét đại tràng mạn tính: đợt cấp tính nặng, uống 8 – 24mg/ngày.
-
Hội chứng thận hư nguyên phát: liều bắt đầu là 0,8 – 1.6mg/kg/ngày trong 6 tuần, sau đó giảm dần liều 6 – 8 tuần.
-
Thiếu máu tán huyết do miễn dịch: uống methyprednisolon 64mg/ngày, trong 3 ngày. Phải điều trị bằng mythylprednisolon ít nhất 6 – 8 tuần.
-
Bệnh sarcoid (u hạt): uống 0.8mg/kg/ngày. Dùng liều duy trì thấp 8mg/ngày.
-
Đợt cấp của xơ cứng rải rác: 160mg/ngày trong 1 tuần, sau đó giảm còn 64mg/ngày trong 1 tháng.
4. Chống chỉ định của thuốc Menison
Không dùng thuốc Menison trong các trường hợp:
-
Mẫn cảm với bất kỳ thành phần nào của thuốc
-
Đang dùng vaccin virus sống
-
Thương tổn da do virus, nấm hoặc lao
-
Nhiễm khuẩn nặng, trừ lao màng não, sốc nhiễm khuẩn
5. Thận trọng khi dùng thuốc
-
Sử dụng thận trọng cho người loãng xương, mới nối thông mạch máu, loét dạ dày, loét tá tràng, đái tháo đường, tăng huyết áp, suy tim, trẻ đang lớn
-
Do nguy cơ xảy ra các tác động không mong muốn, sử dụng thận trọng cho người cao tuổi với liều thấp nhất trong thời gian ngắn nhất có thể
-
Không ngưng thuốc đột ngột sau thời gian dài điều trị
6. Tác dụng không mong muốn
Tác dụng không mong muốn thường phụ thuộc vào liều dùng. Sử dụng liều càng cao và càng dài ngày thì càng tăng tác dụng có hại. Các tác dụng không mong muốn thường gặp có thể là:
-
Nhiễm khuẩn (có thể che giấu triệu chứng và dấu hiệu lâm sàng)
-
Hội chứng Cushing
-
Giữ natri và nước
-
Đục thủy tinh thể
-
Tăng huyết áp
-
Loét dạ dày: có thể xuất huyết dạ dày và thủng dạ dày
-
Teo da, mụn trứng cá
-
Yếu cơ, chậm phát triển
-
Làm chậm quá trình làm lành vết thường
-
Giảm kali huyết
Ngoài ra, có thể gặp các tác dụng không mong muốn khác như:
-
Nhiễm trùng cơ hội
-
Tăng nhạy cảm với thuốc, phát ban, mề đay (bao gồm quá mẫn).
-
Nhiễm acid chuyển hóa, giảm dung nạp glucose, tăng nhu cầu insulin hoặc thuốc hạ đường huyết uống trong đái tháo đường
-
Tăng ngon miệng, rối loạn tâm thần, dễ xúc động, thay đổi tính cách, hành vi bất thường.
-
Co giật, chóng mặt, đau đầu
-
Hạ huyết áp,
-
Kinh nguyệt bất thường, teo cơ, đau cơ, đứt gân.
-
Mệt mỏi, biếng ăn buồn nôn, sốt, giảm cân.
-
Nếu xuất hiện bất kỳ tác dụng không mong muốn nào khi dùng thuốc, thông báo ngay cho bác sĩ, dược sĩ. Trong trường hợp nghiêm trọng cần đến trung tâm y tế gần nhất để được hỗ trợ.
7. Tương tác với thuốc Menison
-
Methylprednisolon tác động đến chuyển hóa của cyclosporin, erythromycin, phenobarbital, phenytoin, carbamazepin, ketoconazol, rifampicin.
-
Phenobarbital, phenytoin, rifampin và các thuốc lợi tiểu giảm kali huyết có thể làm giảm hiệu lực của thuốc.
Thông báo cho bác sĩ những thuốc (bao gồm cả thuốc kê đơn, không kê đơn, vitamin, thuốc dược liệu…) và thực phẩm mà bạn đang sử dụng. Nếu thấy có dấu hiệu bất thường khi dùng thuốc, hãy thông báo ngay cho dược sĩ, bác sĩ.
8. Quá liều với thuốc Menison
Triệu chứng: biểu hiện hội chứng Cushing trên toàn thân và loãng xương toàn thân, chỉ xảy ra khi sử dụng thuốc dài hạn.
Cách xử lí: Khi sử dụng liều quá cao trong thời gian dài, có thể xảy ra tăng sản vỏ tuyến thượng thận và ức chế tuyến thượng thận. Trong những trường hợp này cần cân nhắc nên tạm ngừng hoặc ngừng hẳn việc dùng thuốc.
Nếu xuất hiện bất kỳ tác dụng quá liều nào khi dùng thuốc, thông báo ngay cho bác sĩ, dược sĩ. Trong trường hợp nghiêm trọng cần đến trung tâm y tế gần nhất để được hỗ trợ.
9. Phụ nữ có thai và cho con bú
Phụ nữ có thai: dùng thuốc kéo dài có thể giảm thể trọng của trẻ sơ sinh. Cần cân nhắc giữa lợi ích và rủi ro có thể xảy ra với mẹ và con.
Phụ nữ cho con bú: thận trọng khi dùng thuốc Menison ở phụ nữ cho con bú.
10. Cách bảo quản thuốc Menison
Bảo quản thuốc Menison ở nơi khô ráo, nhiệt độ dưới 30°C, tránh ánh sáng trực tiếp.
Thuốc Menison (methylprednisolon) được dùng để điều trị các bệnh về viêm như viêm khớp dạng thấp, viêm đốt sống cứng khớp, các bệnh dị ứng, miễn dịch… Trên đây là những thông tin tham khảo từ YouMed về thuốc Menison. Nếu bạn có bất cứ vấn đề gì liên quan, hãy liên hệ với bác sĩ hay dược sĩ để được tư vấn cụ thể.